De sergeant naar wie het boek is vernoemd, lijkt in het begin een klassieke indringer te zijn. Avond na avond komt hij op bezoek om te stoken in het toch al wankele huwelijk van Nikolaj en Vera die bij een ongeluk hun zoontje hebben verloren.

Bertrand raakt niet uitgepraat over de schoonheid van Vera, die als actrice ongetwijfeld een losbandig leven leidt. En dat terwijl Nikolaj ‘een onopvallende, grauwe, waardeloze man’ is. Gek van jaloezie grijpt Nikolaj steeds vaker naar de wodkafles en op een avond besluit hij om Vera onaangekondigd in haar theater op te zoeken.

Dat alles gruwelijk uit de hand loopt, wat in bloederige details wordt beschreven, valt te verwachten, maar Skorobogatov houdt de teugels strak in de hand. Zowel personages als scènes laat hij op onverwachte wijze spiegelen. Zo keert de overspelscène die Nikolaj in het theater ziet, later in een andere vorm terug als Vera haar man gaat ophalen in de inrichting voor geesteszieken waarin hij uiteindelijk is beland.

Het vele spiegelen en vervormen maakt dat de lezer al snel niet meer weet wat er werkelijk gebeurt of zich in Nikolajs hoofd afspeelt. Zo kan de figuur van Sergeant Bertand gezien worden als een personificatie van Nikolajs ziekelijke jaloezie, maar ook als de duivel die de wanhopige mens ertoe aanzet om zijn ziel te verkopen.

Het pijnlijke gesprek met een priester, dat exact in het midden van het boek staat, is hier een sterke aanwijzing voor. Zo ook de nadruk die Skorobogatov legt op dostojevskiaanse thema’s als schuld en boete. En niet te vergeten: de meisjesnaam ‘Vera’ betekent in het Russisch ook ‘geloof’.

Peter Swanborn