Aleksandr Skorobogatov
Russische schrijver, lid van het Vlaamse PEN-center | De Standaard,
Ik kan het nog steeds niet geloven: Russische troepen in de Krim. Rusland en Oekraïne, elkaars naaste broers door de eeuwen heen, op de rand van oorlog. Het grote bloedbad in Oekraïne werd plotseling een realistisch scenario, al is het nog steeds niet duidelijk hoever alle betrokken partijen bereid zijn te gaan, wat de plannen van Poetin zijn, en hoe onbestuurbaar de Oekraïense – zowel anti-Russische als anti-Europese – ultranationalisten zijn, de drijvende kracht achter de recente revolutie.
Deze explosieve en ingewikkelde situatie wordt de westerse toeschouwer op een waanzinnig simplistische manier voorgeschoteld. Zo zou Oekraïne verdeeld zijn in twee blokken: het westen van het land (de goeien) en het zuidoosten (de slechteriken). De goeien zijn aantrekkelijk en progressief, geven licht in het donker en leunen bovenal aan bij het Westen. Hun kwade tegenstander is het inerte ‘Rusland-gezinde’ deel van het land, dat in zijn ondoordringbare domheid niet bij de EU wil aansluiten, maar smacht naar een terugkeer naar Rusland. De strijd tussen goed en kwaad resulteerde in de pro-Europese revolutie, waar Poetin een eind aan maakte.
Het probleem is dat de manier waarop het Westen de situatie in Oekraïne inschat, niet alleen foutief is, maar ook een vreedzame oplossing nagenoeg onmogelijk maakt.
Voor alle duidelijkheid, ik roep niet op tot een legitimatie van Poetins besluit om een soeverein land binnen te vallen. Integendeel, het is even onwettig als alle vergelijkbare ingrepen van bijvoorbeeld de Verenigde Staten, dat in naam van zijn nationale belangen de soevereiniteit van andere landen nagenoeg aan de lopende band met de voeten treedt.
Mijn punt ligt elders. Vanwege het meer dan reële perspectief van een groot bloedbad in Oekraïne is het hoog tijd om te stoppen met een al te simplistische opdeling van de Oekraïners in good guys en bad guys, en ons te verdiepen in de werkelijke zorgen en problemen van alle inwoners van het land, dat hetzelfde weinig verheugende lot als Joegoslavië dreigt te ondergaan.
Tot nu toe heeft het Westen uitsluitend de zogenaamde good guys gesteund, en het Zuidoosten monddood gemaakt. Dat moet dringend veranderen: indien één van de Oekraïense bevolkingsgroepen zich in het land niet thuisvoelt en zich bedreigd en vernederd weet, is de integriteit van het land niet te handhaven. Met of zonder Russische troepen.
Poetin is verantwoordelijk voor de aanwezigheid van de Russische troepen op Oekraïens grondgebied, maar het Westen is op zijn beurt schuldig aan de vooringenomen en eenzijdige beoordeling en weergave van de situatie in Oekraïne, waarbij miljoenen mensen zich uitgesloten, geridiculiseerd en genegeerd voelen.
Hopelijk is er nog tijd om het onderlinge vertrouwen tussen de Oekraïners te herstellen en het grootschalige bloedvergieten te stoppen.
De Standaard | http://www.standaard.be/cnt/dmf20140304_01009367
